Digitalizacja zabytków

Szeroko rozumiana ochrona dziedzictwa kulturalnego wiąże się w dzisiejszych czasach z zastosowaniem nowoczesnych technik inwentaryzacji i dokumentacji, umożliwiających ich cyfrowe przechowywanie i przetwarzanie.

Digitalizacja danych może być przeprowadzona dla każdego rodzaju zabytku, niezależnie od jego wielkości czy lokalizacji. Ograniczenia wynikające ze stanu zachowania bądź dostępności terenowej można niwelować doborem właściwych narzędzi. Współczesny pakiet możliwości jest ogromny, a mimo to decyzja o ich „nie” zastosowaniu zapada z braku wymogów regulujących sposób dokumentacji.

Pokutujące wciąż przekonanie o wyższości tradycyjnego ołówka i linijki nad elektronicznym sprzętem pomiarowym jest w dziedzinach humanistycznych szczególnie żywe. Zmiana takiego podejścia jest konieczna nie tylko z powodu postępu cywilizacyjnego. Wypracowanie i wdrażanie nowych standardów dokumentacyjnych to tak naprawdę ratunek dla „ginących w oczach” reliktów przeszłości.

Celem Fundacji jest promowanie i wdrażanie do badań nad obiektami zabytkowymi najnowszych technik dokumentacyjnych oraz dążenie do ustalanie standardów i procedur rewitalizacji zabytków opartych na wzorcach zachodnioeuropejskich.

Głównymi narzędziami wykorzystanymi do „cyfrowego” pozyskiwania danych są skanery laserowe oraz tachimetry elektroniczne.

Ten rodzaj dokumentacji jest niezastąpiony w przypadku zabytków nieruchomych, widocznych w krajobrazie kulturowym, takich jak – kurhany, osiedla obronne, grodziska oraz zabytki architektury.

Uniwersalność w zastosowaniu oraz krótki czas poboru danych w terenie to szansa na ratunek dla obiektów zagrożonych zniszczeniem lub częściowo zniszczonych.

Skanowanie laserowe to nieinwazyjna metoda pobierania danych przestrzennych o dokumentowanych obiektach przy użyciu pomiarów laserowych o wysokiej częstotliwości, gęstości i dokładności.

Wynikiem sesji pomiarowej są dane odwzorowujące wielkość i kształt obiektu, złożone z milionów pojedynczych punktów o określonych współrzędnych XYZ, stopniu odbiciowości oraz wartościach RGB, dające realistyczny i trójwymiarowy obraz jego struktury, zwane chmurami punktów. Skanowanie zastępuje tradycyjną dokumentację geodezyjną (pomiary lokalizacyjne i wysokościowe) oraz rysunkową.

Pozyskane w terenie chmury punktów poddawane są filtrowaniu i wstępnemu oczyszczeniu z niepotrzebnych elementów tła i połączone w pojedynczy model w procesie rejestracji. Model ten, poprzez georeferencję uzyskuje nawiązanie do globalnego geodezyjnego układu współrzędnych, stając się podstawą do tworzenia dokumentacji archeologicznej lub architektonicznej.

Pierwszym, podstawowym produktem dokumentacyjnym są ortoobrazy wykonywane z rzutów i przekrojów modelu. Używane są jako podkład do tworzenia dokumentacji rysunkowej – wektorowej w aplikacjach CAD. Powstałe w ten sposób rysunki zastępują tradycyjne, wykonywane manualnie w terenie, stanowiąc jednocześnie podstawowy materiał analityczny.

Ogromną zaletą modeli bazowych złożonych z chmur punktów jest możliwość ich transformacji do modeli 3D typu powierzchniowego powszechnie używanych dla wizualizacji, prezentacji, rekonstrukcji oraz analiz dokumentowanych struktur. Jest to proces etapowy, polegający na utworzeniu powierzchni z wydzielonej grupy punktów z zarejestrowanych skanów oraz nałożeniu na nią fotorealistycznej warstwy obrazowej – tekstury. Tak przetworzone dane pozwalają zaprezentować badany i dokumentowany obiekt w sposób komplementarny.

Uzyskiwane są dane surowe, o dokładności poniżej 10mm (pomiar sytuacyjno – wysokościowy), ortofotografie i dokumentacja rysunkowa gotowa do użycia w aplikacjach CAD, GIS, a także modele 3D ważne dla celów prezentacyjnych.