Cmentarzysko płaskie Kosewo st. 2 (III)

Stanowisko nr 2 w Kosewie to płaskie cmentarzysko ciałopalne zlokalizowane na wzniesieniu leżącym pomiędzy południowym krańcem jeziora Probarskiego a jeziorem Zjadłe. Stanowisko wchodzi w skład zespołu trzech cmentarzysk ciałopalnych ( Kosewo st. 1, Kosewo st. 2 i Kosewo st. 3).  Zainteresowania archeologiczne mikroregionem jeziora Probarskiego sięgają przełomu XIX i XX wieku. Pierwsze badania archeologiczne zostały przeprowadzone tu w 1908 roku. Kierował nimi królewiecki badacz Felix Ernst Peiser. Podczas jednej kampanii wykopaliskowej (lipiec  1908), odkrył 253 obiekty, w tym 250 grobów ciałopalnych. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku podejmowano wielokrotne próby odnalezienia i dokładnej lokalizacji stanowiska, jednak bezskutecznie. W 2005 roku obszar wokół jeziora Probarskiego został objęty badaniami powierzchniowymi w ramach programu AZP. Badania te dostarczyły materiału zabytkowego w postaci fragmentów ceramiki oraz przepalonych ludzkich kości, jednocześnie potwierdzając lokalizacje stanowiska, znaną wcześniej jedynie z archiwaliów. Latem 2014 roku podczas wizytacji stanowiska przez członków Fundacji Dajna, studentów Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz przedstawicieli Nadleśnictwa Strzałowo, stwierdzono rozległe zniszczenia na powierzchni stanowiska (erozja gleby, wykroty oraz głęboka orka leśna). W jednym z wykrotów zarejestrowano pozostałości zniszczonego ciałopalnego grobu jamowego, a w obrębie ściółki leśnej kilkanaście luźno zalegających zabytków. Podjęto decyzje o przeprowadzeniu pilnych badań ratowniczych, których celem było zabezpieczenie i eksploracja odsłoniętych nawarstwień kulturowych oraz inwentaryzacja zalegających w warstwie ściółki leśnej zabytków metalowych. Podczas badań w 2014 roku zadokumentowano i wyeksplorowano 3 obiekty archeologiczne (2 zniszczone groby popielnicowe oraz 1 grób jamowy). Prospekcja powierzchniowa z użyciem wykrywaczy metali pozwoliła na zabezpieczenie i dokumentację 357 przedmiotów metalowych. Kolejnym etapem były badania wykopaliskowe przeprowadzone wiosną 2015 roku. Po analizie planigrafii zabytków z 2014 roku, wytyczono wykopy badawcze mające na celu ustalenie stratygrafii, zasięgu stanowiska, a także ocenę skali zniszczeń obiektów archeologicznych. Podczas dwutygodniowych badań zabezpieczono i zadokumentowano 15 obiektów oraz ponad 350 zabytków metalowych. Wyniki badań potwierdziły przypuszczenia o ogromnej skali zniszczeń. Ostatnim, jak do tej pory etapem w dziejach stanowiska w Kosewie, były kolejne badania archeologiczne przeprowadzone wiosną 2017 roku. W oparciu o dostępne materiały archiwalne podjęto próbę lokalizacji nieprzebadanej części stanowiska. Zamierzony cel udało się osiągnąć, odkrywając niezniszczone groby w południowo-wschodniej części stanowiska. Podczas trzech akcji badawczych (2014, 2015, 2017) zadokumentowano 27 obiektów archeologicznych (pozostałości wkopów F. E. Peisera, groby ciałopalne jamowe oraz groby ciałopalne popielnicowe) oraz ponad 1000 luźnych zabytków metalowych wykonanych z żelaza, brązu, srebra oraz złota. Najefektywniejszymi zabytkami są fragmenty zapinek płytkowych, zawieszek, sprzączek oraz okuć pasa. Analizując całość materiału archeologicznego, możemy datować stanowisko w Kosewie na późny okres wędrówek ludów (faza E), co pokrywa się z wynikami badań F. E. Peisera i łączyć je z ludnością tzw. grupy olsztyńskiej zamieszkującą te tereny w V-VII wieku n.e.


← Wróć do Badania archeologiczne